مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (2020-2013)EFQM در عارضه یابی سازمانی

EFQM-2020 Model

مدل تعالی سازمانی EFQM یا مدیریت کیفیت، سازمان را ارزیابی و عملکرد آنها را اندازه گیری می کند تا با مقایسه وضعیت موجود و مطلوب شکافها را شناسایی و بررسی نموده و با کشف علل وقوع این شکافها، راه حلهای بهبود وضع موجود را جستجو و اجرا نماید.

این مدل (European Foundation of Quality Management) ابزاری اجرایی جهت کمک به سازمان ها برای اطمینان از تحقق استقرار سیستم مدیریتی مناسب است که به وسیله سنجش میزان ثبات مسیر پایداری انجام می پذیرد. در این مدل سازمان در حوزه های توانمندسازها و نتایج بررسی شده و براساس یک منطق مستدل مورد ارزیابی قرار میگیرد. مدل EFQM یک مدل غیر تجویزی است و به سازمان ها در فرآیند خودارزیابی تعالی و تعیین نقاط قوت و فرصت های بهبود کمک می نماید.

مدل (EFQM (2013 شامل معیارهای 9گانه ای بشرح نمودار زیر است که به شکلی تفصیلی شامل ابعاد و شاخص های زیرمجموعه می باشد.

توانمند سازها : رهبری، خط مشی و استراتژی، کارکنان، شراکت‌ها و منابع و فرآیندها

نتایج : نتایج مشتریان، نتایج کارکنان، نتایج جامعه و نتایج کلیدی عملکرد

• رهبری : در اینجا مشخص می گردد که رهبران سازمان چگونه امکان توسعه ودستیابی به ماموریت وچشم انداز را فراهم می سازند وچگونه ارزش ها برای موفقیت دراز مدت سازمان تدوین ومحقق می گردند ورهبران سازمان چگونه در توسعه واجرای سیستم مدیریت سازمان مشارکت می نمایند.

• خط ومشی واستراتژی : در اینجا مشخص می گردد که چگونه سازمان ،ماموریت وچشم انداز خود را از طریق یک استراتژی شفاف با در نظر گرفتن منافع ذی نفعان سازمان محقق می سازدوچگونه این استراتژی از طریق خط مشی ها،برنامه ها ،اهداف ،مقاصد وفرایند ها مورد پشتیبانی قرار می گیرد.

• منابع انسانی : در اینجا مشخص می گردد که چگونه سازمان،دانش وتوانایی های منابع انسانی خود را بطور انفرادی ،تیمی ودر سطح سازمان مدیریت کرده ،توسعه داده ومورد بهره برداری قرار می دهد.وآنها را به گونه ای برنامه ریزی می نماید که خط مشی واستراتژی سازمان واجرای موثر فرایند ها مورد پشتیبانی قرار گیرند.

• شراکت ومنابع : در اینجا مشخص می گردد که چگونه سازمان،شرکاء خارجی ومنابع داخلی خود را مدیریت می نماید تا از خط ومشی واستراتژی سازمان واجرای موثر فرایند های سازمان حمایت گردد.

• فرایندها :در اینجا مشخص می گردد که چگونه سازمان فرایند ها را طراحی ومدیریت نموده وبهبود می دهدتا از خط مشی واستراتژی سازمان حمایت گردد وضمن جلب رضایت کامل برای مشتریان ودیگر ذینفعان به طور روز افزون برای آنها ایجاد ارزش نماید.

• نتایج مشتریان : در اینجا مشخص می گردد که سازمان در ارتباط با مشتریان بیرونی خود چه نتایجی بدست می آورد.

• نتایج منابع انسانی : در اینجا مشخص می گردد که سازمان در ارتباط با منابع انسانی خود چه نتایجی بدست می آورد.

• نتایج جامعه: در اینجا مشخص می گردد که سازمان در ارتباط با جامعه محلی ،ملی وبین المللی چه نتایجی بدست می آورد.

• نتایج کلیدی عملکرد : در اینجا مشخص می گردد که سازمان در ارتباط با عملکردبرنامه ریزی شده خود چه نتایجی بدست می آورد.

تعالی سازمانی را می‌توان رشد و ارتقای سطح یك سازمان در تمامی ابعاد مختلف آن دانست، به گونه‌ای که بـا کسب رضـایتمندی کلیه ذینفعان و ایجـاد تعـادل بین آنها احتمال موفقیت سـازمان را در بلند‌‌‌مدت افزایش‌ دهد.در سازمان ها وشرکت های که الگوی EFQM را بعنوان یک رویکرد انتخاب می نمایند ابتدائا" لازم است فرایند خود ارزیابی را به انجام رسانند. اجرای خودارزیابی بر اساس مدل فوق در سازمان نتایج زیر را درپی خواهد داشت:

• شناسایی و بررسی فعالیت‌های سازمان و چگونگی اجرای آنها به منظور استخراج و تعیین نقاط قوت، زمینه‌هایی كه نیاز به بهبود داشته و اقدامات و برنامه‌های بهبود سازمان

• مشاوره تدوین اظهارنامه تعالی سازمانی

• ایجاد یادگیری سازمانی از طریق بررسی نتایج عملكرد سازمان و شناسایی و اجرای پروژه‌های بهبود

• تأمین و ارائه اطلاعات لازم برای شناسایی و تعیین اهداف و برنامه‌های بهبود و ارتقای سازمان و شناسایی اولویت‌ها

• ایجاد انگیزه در مدیران و كاركنان برای حركت به سمت بهسازی و تعالی عملكرد

• افزایش اطمینان از تداوم بهبود سازمانی با توجه به فرایند خودارزیابی و اجرای دوره‌ای آن

• ایجاد امكان تبادل تجربیات درون سازمانی با بكار‌‌گیری ابزار بهینه‌كاوی (Internal Benchmarking).

• تدوين و توسعه طرح كسب و كار و استراتژي شما را بهبود مي دهد.

• ارائه يك زبان مشترك و چارچوب مفهومی براي بهبود و مديريت سازمان

• آموزش كاركنان نسبت به مفاهيم بنيادين سرآمدي (و اينكه چطور مسئوليتهايشان را بازگو كنند )

• درگیری تمامي كاركنان در سطوح مختلف در فرايند بهبود

• یکپارچه نمودن تمامی بهبودهاي گوناگون با برنامه های عادی سازمان

• فراهم نمودن فرصتها براي تشخيص سطح دستاوردها

مدل تعالی سازمانی EFQM 2020

مدل تعالی سازمانی EFQM 2020 در 24 اکتبر سال 2019 توسط بنیاد کیفیت اروپا منتشرشده است ساختار مدل تعالی سازمانی ویرایش جدید از 3 قسمت جهت گیری،اجرا و نتایج و 7 معیار تشکیل‌شده است که جزییات ساختار و امتیازدهی در هر یک از معیارها در ادامه معرفی میگردد.

جهت‌گیری

معیار1 : مقصود،چشم‌انداز و استراتژی

یک سازمان برجسته مقاصد الهام‌بخش ،چشم‌اندازی که آرزویش است و استراتژیک را ارائه می‌نماید.

1-1-تعیین مقاصد و چشم‌انداز
2-1- شناسایی و درک نیازهای ذی‌نفعان
3-1-درک اکوسیستم،قابلیت‌ها و چالش‌های اساسی
4-1-توسعه استراتژی
5-1-طراحی و استقرار چارچوب حاکمیتی و عملکرد سیستم مدیریت

معیار2:فرهنگ‌سازمانی و رهبری

فرهنگ‌سازمانی مجموعه‌ای خاص از ارزش‌ها و قاعده‌هایی است که توسط کارکنان سازمان به اشتراک گذاشته می‌شود که به ‌مرور زمان، بر نحوه رفتار آن‌ها با یکدیگر و با سهامداران کلیدی خارج از سازمان تأثیر می‌گذارد.

رهبری سازمان جهت‌گیری‌هایی از بالا به‌ فرد یا تیم ارائه می‌نماید

1-2- هدایت فرهنگ و ارزش‌ها در سازمان
2-2-ایجاد شرایط برای تحقق نمودن تغییر
3-2-توانمند سازی خلاقیت و نوآوری
4-2-متحد شدن و مشارکت در مقاصد ، چشم‌انداز و استراتژی‌ها

اجرا

معیار 3: مشارکت ذی‌نفعان

برای یک سازمان ،دستیابی به نتایج برجسته‌ای که انتظارات ذی‌نفعان را برآورده نماید ضروری است اما کافی نیست

تعیین مقاصد الهام‌بخش
ایجاد چشم‌انداز آروز بخش
توسعه استراتژی‌های متمرکز بر خلق ارزش پایدار
ساخت فرهنگ برنده
تنظیم جهت‌گیری‌های اشاره‌شده بالا ، سازمان را برای طی نمودن مسیر سرآمدی آماده می‌نماید اما پس از آن نیاز است استراتژی‌های به‌طور مؤثر و کارا اجرا شود و اطمینان حاصل شود که :

اطلاع از اینکه ذی‌نفعان در کجای اکوسیستم هستند و مشارکت آن‌ها برای موفقیت‌ها ، کلیدی است .
ایجاد ارزش پایدار

زیر معیار 3 : مشارکت ذی‌نفعان

1-3- مشتری : ایجاد روابط پایدار
2-3- کارکنان:جذب،مشارکت،توسعه و حفظ
3-3-کسب‌وکار و حکمرانی ذی‌نفعان -امن و حمایت از پشتیبانی مداوم
4-3-جامعه : توسعه همکاری‌ها ،تندرستی و موفقیت
5-4- شرکا و تأمین‌کنندگان: ایجاد ارتباطات و اطمینان از پشتیبانی برای ایجاد ارزش پایدار

معیار4:خلق ارزش پایدار

سازمان برجسته می‌داند که ایجاد ارزش پایدار برای موفقیت پایدار و توانایی مالی بسیار مهم است.

سطوح عملکرد موردنیاز را برای موفقیت امروز هدایت می‌کند و در زمان یکسان پیشرفت و تحول را برای موفقیت در آینده به همراه دارد.

1-4- طراحی ارزش و چگونگی ایجاد آن
2-4-ارتباط و پیشنهاد فروش ارزش
3-4- تحویل ارزش
4-4- تعریف و استقرار تجارب کلی

معیار5: محرک عملکرد و تحول

حال و آینده یک سازمان باید بتواند دو نیاز مهم محرک عملکرد و تحول را هم‌زمان برآورده نماید تا موفق بماند.

1-5-هدایت عملکرد و اداره نمودن ریسک
2-5-تغییر برای آینده سازمان
3-5-هدایت نوآوری و به‌کارگیری فناوری
4-5-قدرت نفوذ داده ،اطلاعات و دانش
5-5-اداره نمودن سرمایه و منابع

نتایج

معیار 6:برداشت‌های ذی‌نفعان

این معیار ، برداشت‌هایی از نتایج مبتنی بر بازخورد از ذی‌نفعان کلیدی درباره تجارب شخصی در برخورد با سازمان است.
مثال‌هایی از نتایج برداشت‌های ذی‌نفعان البته به این موضوعات محدود نیست .

1-6-نتایج برداشت‌های مشتریان
2-6-نتایج برداشت‌های کارکنان
3-6-نتایج برداشت‌های کسب‌وکار و حاکمیت سازمانی
4-6-نتایج برداشت‌های ذی‌نفعان
5-6-نتایج برداشت‌های جامعه
6-6-نتایج برداشت‌های شرکا و تأمین‌کنندگان

معیار7:نتایج استراتژیک و عملکرد عملیاتی

این معیار ،نتایج مرتبط با عملکرد سازمان از نظر توانایی تحقق مقاصد،ارائه استراتژی و ایجاد ارزش پایدار و تناسب آن با آینده است.
مثال‌هایی از شاخص‌های استراتژیک و بهبود عملکرد البته محدود به این‌ها نیست :

1-7-دستیابی به تحقق مقاصد و ایجاد ارزش پایدار
2-7-عملکرد مالی
3-7-تحقق انتظارات ذی‌نفعان
4-7-دستیابی به اهداف استراتژیک
5-7-دستیابی به عملکرد
6-7-دستیابی به تحول
7-7-اقدام پیش‌گویانه برای آینده

امتیازات در معیارهای مدل تعالی سازمانی EFQM 2020

• معیار1 : مقصود،چشم‌انداز و استراتژی – 100 امتیاز

• معیار2:فرهنگ‌سازمانی و رهبری – 100 امتیاز

• معیار 3: مشارکت ذی‌نفعان – 100 امتیاز

• معیار4:خلق ارزش پایدار -200 امتیاز

• معیار5: محرک عملکرد و تحول – 100 امتیاز

• معیار 6:برداشت‌های ذی‌نفعان -200 امتیاز

• معیار7:نتایج استراتژیک و عملکرد عملیاتی – 200 امتیاز

منطق رادار برای حوزه‌های جهت‌گیری ، اجرا معیار 1 تا 5 بر اساس منطق رادار و حوزه نتایج در معیار 6 و 7 بر اساس منطق رادار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.